ыраң

ыраң
ир.
1. хороший, здоровый цвет (лица); хороший, здоровый вид;
өңүнө ыраң кирген у него лицо посвежело; он повеселел;
ыраңына чыкты в расцвете своей красоты (гл. обр. о женщине);
мал кыштан ыраңы менен чыкты зиму скот провёл в хорошем состоянии (не похудел);
2. южн. краска;
кызыл ыраң красная краска;
3. зелёная трава (в период цветения);
жазгы чыккан ыраңдай гүлдөгөн элди карачы! фольк. посмотри-ка народ, который цветёт, будто весенняя трава!;
жердин ыраңы жакшы земля покрыта хорошей зелёной травой;
жердин бети жайкы жашыл ыраңдан ажырап, кубарган поверхность земли, потеряв свой летний зелёный цвет, пожелтела;
ат кара тил болгондо, жаз ыраңы толгондо фольк. когда кони поедят зелёной травы (кара тил, см. тил I), когда весенняя трава вызреет;
үч ыраң три зелёных выпаса (весенний, летний, осенний);
кышка туруштук берсин үчүн, үч ыраңды (жаз, жай, күз) толук откоруш керек чтобы (скот) мог перезимовать, нужно полностью проводить три зелёных выпаса (весной, летом, осенью);
жайыттардын үч ыраңын толук оттогон мал семиздигин узакка сактайт скот, который полностью пасётся на трёх зелёных выпасах, долго сохраняет тело;
ыраң чөп осочка степная;
ыраң-бараң то же, что үрүң-бараң (см. үрүң).

Кыргызча-орусча сөздүк . 2013.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Смотреть что такое "ыраң" в других словарях:

  • қыраң — 1 (Гур., Есб.) шөптің түрі. Қ ы р а ңд ы мал сүйіп жейді (Гур., Есб.). Жол басына бір ақ үйді тік те, қ ы р а ң ы н а қойыңды өргіз де, шалқаңнан түсіп, шаңыраққа түкіріп жата бер (Ә. Кекіл., Үркер, 76) 2 (Алм., Шел.) алғыр, қыран. Қара чолағым қ …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • ыраңда — … «Аты ы р а ң д а п, адамы тыраңдап» дейтін көктемнің рахаты сонда ғана басталады (С.Мұқанов, Өмір мектебі, 1, 34). Адамзат көктемде ы р а ң д а й м ы з, Жылқыдай ыраң жеген тырыңдаймыз. Дүниенің опасызын ойланбастан, Өлгенше қу бақырды… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • ырақайласу — ырақайлас етістігінің қимыл атауы …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • ыра-ера — рәв. Аралап, этә төртә иптәшләрен ыра ера залга чыга башлады …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • қырағат — ар. зат. Құран оқыған кездегі адам даусының ырғағы, мәнері …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • ыра — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Таш., Тедж.) өте, тіпті. Ы р а қызық екен (Түрікм., Таш.). ....Нұрлан нағашымның, ы р а ұғымсыз адамға айтар налысты сөйлемін қайталаймын… (Ә. Сәр., Офиц. күн., 78) 2 (Гур., Маңғ.) төмен. Таудан ы р ағ а түсу, ы… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • ырағия — (Гур., Мақат) ырық, ерік. Ертаза солардың ы р а ғ и я с ы н а көнбей жүреді екен (Гур., Мақат) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • ыраң — 1 1. Қ орда., Арал; Сем., Аяг.; Жамб., Мер.) көктемнің басында шығатын дәнсіз, бойы аласа, жіңішке сабақты құм шөбі, құмдық бетеге. Ы р а ң д ы жеген қой семіреді Қ орда., Арал). – Онда бозқараған да, қалың шығатын ы р а ң да болатын, – деп,… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • ырақай — … Екі империя өзара ы р а қ а й ғ а келсе жақсы. Ал тіл табыспай тіресіп қалса ше? (Қ.Жұмаділов, Таңғ. дүние, 246) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • қыра көрсету — (Гур., Маңғ.) қыр көрсету. Бұл – қыздың жігітке к ө р с е т к е н қ ы р а с ы ғой (Гур., Маңғ.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • ыра болу — Қ орда., Арал) разы болу. Әуелі қауынға саудаласып көр, ы р а б о л м а с а сұрағанын беріп алып кел. Балалардың көңілі ы р а б о л с ы н, мен біраз әңгемелесейін Қ орда., Арал) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»